مدارهای حافظه ما از چندین جزء مختلف تشکیل شده اند اما بدون شک هیپوکامپ هر نیمکره مغز یکی از مهمترین بخشهای این مدار است. بخش هیپوکامپ در لوب تمپورال داخلی مغز واقع شده است. این قسمت بخشی از سیستم لیمبیک در نظر گرفته می شود و در تجمیع اطلاعات و تبدیل آنها از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت نقش دارد. هیپوکامپ شبیه بخشی از کورتکس تمپورال مغز است که تغییراتی یافته و چین خوردگی پیدا کرده و درون لوب تمپورال جای گرفته و از طرف دیگر به لیمبیک مرتبط می شود؛ اما هیپوکامپ بخشی از کورتکس عالی محسوب نمی شود. هیپوکامپ به نوعی متصل کننده کورتکس یا مغز عالی با مغز میانی یا قسمت ساب کورتیکال مغز است.
مطالعات زیادی برای یافتن همبستگی بین حجم کلی هیپوکامپ، با فعالیتهای حافظه ای، انجام شده اند و مطالعاتی به رابطه بین اندازه هیپوکامپ و عملکرد حافظه اشاره کرده اند؛ تحقیقات روی رانندگان تاکسی نشان دادند که بخش عقبی هیپوکامپ به هزینه بخش جلویی آن رشد می کند و بخصوص هر چه نسبت بخش عقبی به جلویی بیشتر باشد توانمندیهای مرتبط با حافظه از جمله navigation فضایی یا مسیریابی در شهر و پیدا کردن راههای میانبر، و به خاطر سپاری آنها بیشتر میشود. این مطالعات بیان می کنند که این نسبت شاید حتی مهمتر از حجم کلی هیپوکامپ باشد؛ همچنین مطالعه نشان داده است که میزان ماده خاکستری موجود در هیپوکامپ با مدت زمانی که رانندگان تاکسی در این نقش بوده‌اند و فعالیتهایی مثل مسیریابی در شهر و یافتن میانبر و فعالیتهایی از این دست را انجام می دادند همبستگی معنادار دارد. در آزمایش با افراد عادی ( غیر راننده تاکسی) مشخص شد که هیپوکامپ عقبی بزرگتر و هیپوکامپ جلویی کوچکتر با یادآوری بهتر مرتبط است.
همچنین نشان داده شده است که ارتباط بین هیپوکامپ عقبی و یادآوری به تعامل و ارتباطات این قسمت با سایر بخشهای مغز بستگی دارد. هیپوکامپ همچنین در فرایند یادگیری نیز نقش بسیار مهمی دارد. ارتباطات کسترده هیپوکامپ با قشر مغز به نقش آن در پیدایش آگاهی و دانش آگاهانه اشاره دارد. اولین جا و بیشترین جایی که در بیماری آلزایمر متأثر می شود هیپوکامپ است.
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و سطح هورمون کورتیزول خون می تواند بر اندازه هیپوکامپ تأثیر بگذارد. به این صورت که افرادی که علائم شدیدتر بدنی و سطوح بالاتری از استرس داشتند نیز کاهش در حجم هیپوکامپ داشتند. در مطالعات حیوانی دیده شده که کورتیزول، که هورمون استرس است سلول های هیپوکامپ را می کشد.
یک مطالعه بر روی افراد مسن در یک دوره 10 ساله به ما تایید می کند که اندازه هیپوکامپ در نتیجه افسردگی کاهش می یابد. در این مطالعه در مرحله ورود به مطالعه اسکن انجام شده بود و برای جلوگیری از خطا در نتیجه گیری، بررسی شد که آیا افرادی که در آغاز با هیپوکامپ کوچکتر در مطالعه شرکت داشتند در معرض خطر ابتلا به افسردگی بودند یا نه؛ که پاسخ این سوال منفی بود. در عوض، دیده شد که این افسردگی است که باعث کاهش اندازه هیپوکامپ در طی زمان می شود.
آیا می‌توانیم عملکرد هیپوکامپ را بهبود ببخشیم؟
همانطور که اشاره شد مطالعاتی به رابطه بین اندازه هیپوکامپ و عملکرد حافظه اشاره کرده اند. یک مطالعه نشان داد که ورزش هوازی می تواند اندازه هیپوکامپ را در بزرگسالان افزایش دهد؛ مطالعه دیگری به آمادگی جسمانی در کودکان 9 تا 10 ساله پرداخت که نشان داد آنهایی که تناسب اندام داشتند در تست های حافظه بهتر عمل کردند و حجم هیپوکامپ بزرگتری داشتند. اما به هر حال تحقیقات ادامه دارد و اغلب برای رسیدن به یک نقطه قطعی نیاز به زمان و مطالعات زیادی است.
چرا نقش هیپوکامپ برای من به عنوان یک کوچ مهم است؟
در کنار نقشهای دیگری که هیپوکامپ ممکن است داشته باشد، مهمترین نقش آن در مدار حافظه ماست. آنچه مراجعان ما به خاطر می آورند و آنچه را فراموش می کنند، می تواند پیامدهای بالقوه ای بر سطوح تحقق و توانایی آنها برای رسیدن به اهدافشان داشته باشد. آگاهی از چند نکته در مورد بحث حافظه و خاطرات می تواند واقعا مفید و کمک کننده باشد.
هیپوکامپ دارای سطوح بالایی از گیرنده های هورمون استرس یعنی کورتیزول است و بنابراین مستعد آسیب دیدن بر اثر استرس طولانی مدت است. دانستن این نکته می تواند به مراجع کمک کند که در جهت مدیریت استرسها بخصوص استرسهای طولانی مدت گام بردارد.
همینطور حتما موافقید که در موقعیتهای سازمانی یا در زندگی عادی افراد اغلب در برابر تغییر مقاومت می کنند. ما اغلب متوجه می شویم که خاطراتی که افراد در مورد آنچه قبلاً در آن سازمان یا در زندگیشان رخ داده دارند، برایشان بسیار مهم است. و این خاطرات و ماندن در آنها خود گاهی سبب مقاومت در برابر تغییر است. به نظر می‌رسد که مردم نسبت به آنچه قبلاً رخ داده است دلبستگی پیدا می‌کنند و به نظر می‌رسد که اگر پیشنهادی در مورد چگونگی بهبود اوضاع در آینده وجود داشته باشد، می‌توانند آن را به عنوان یک انتقاد شخصی و ضد هویت و موجودیت خود تلقی کنند. دانستن این نکته نیز می تواند تا حدی گارد دفاعی و مقاومت مراجع را در برابر تغییر کم کند.
همچنین فقط این که اتفاقی افتاده و افرادی شاهد آن بوده اند به این معنی نیست که همه آن را به یک شکل به یاد خواهند آورد. این بسیار بدیهی به نظر می رسد، اما اغلب زمانی که مردم از خاطرات خود از چیزی دفاع می کنند، فراموش می شود. یعنی افراد در مورد آنچه که اتفاق افتاده و توصیفی که خودشان از آن اتفاق دارند تعصب می ورزند و پافشاری می کنند و با دیگران درگیر می شوند که ثابت کنند اتفاق به شکلی که آنها توصیف می کنند رخ داده در حالیکه هر کس چیزهایی خاص از آن اتفاق را به خاطرش سپرده است و خاطره دو نفر قرار نیست مثل هم باشد. دانستن این نمته به بهبود اعتماد بین افراد، و روابط آنها نیز می تواند کمک کند.
همچنین از آنجا که تلاش کوچ در به وجود آمدن آگاهی و وقوع یادگیری در مراجع در جلسات کوچینگ است، کمک به تأمل در تجربه ها و ترغیب مراجع به تکرار تجربیات و مداومت و استمرار در کارها منجر به بیشتر شدن ارتباطات نورونی در هیپوکامپ با قشر پره فرونتال و بهبود حافظه و تثبیت یادگیری در فرد می شود.
جهت توسعه هر چه بیشتر هیپوکامپ به مراجع کمک کنید برنامه های ورزشی هوازی را در برنامه روزانه اش لحاظ کند؛ کنار گذاشتن گهگاهی GPS و استفاده از مغز برای مسیریابی نیز میتواند تمرین خوبی باشد. تا جای ممکن فرایند مدیریت استرس را برای او تسهیل کنید و خودتان نیز به عنوان یک کوچ حواستان به سبک زندگی خودتان باشد.
برای دیدن سایر مقالات مشابه می‌توانید به لینک زیر مراجعه نمایید.